منهول | منهول بتنی

منهول بتنی نوعی از اتصالات از جنس بتن آماده است که برای اتصال چند شبکه و خط لوله مورد استفاده قرار می گیرد. 

به عنوان مثال در سیستم فاضلاب برای اتصال چند خط لوله فاضلاب و هدایت آن‌ها به یک مسیر از منهول‌ها بهره می برند و یا در شبکه‌های مخابراتی و انتقال و توزیع برق به منظور دسترسی به کابل‌های مدفون از منهول‌های پیش‌ساخته‌ی بتنی استفاده می‌کنند.

ابعاد منهول‌ها با توجه به نوع و تعداد کابل‌های ورودی و خروجی و همچنین عمق دفن کابل‌ها قابل تغییر است. منهول‌هایی که به این منظور مورد استفاده قرار می گیرند، از دو بخش اصلی بدنه و درب تشکیل می گردند که معمولا هر یک از بخش‌ها به صورت مجزا ساخته شده و در محل مورد نظر بر روی هم نصب می شوند. 

بدنه‌ی منهول به چه صورت ساخته می شود؟ 
بدنه‌ی این منهول‌ها از بتن با مقاومت بالا ساخته می شود که توسط آرماتور‌های فولادی مسلح شده اند. 

این بدنه‌ها از چهار وجه جانبی و یک وجه کفه تشکیل شده است؛ چنانچه در محل نصب از یک لایه بتن‌مگر استفاده شده باشد به منظور کاهش هزینه‌های ساخت‌و‌ساز و سادگی در اجرا از منهول‌های بدون کف نیز میتوان استفاده کرد. 

پیشنهاد می شود مقاله کالورت چیست را مطالعه فرمایید

بدنه‌ی این سازه در دو نوع ترافیکی و غیر ترافیکی طراحی می گردد. از منهول‌های ترافیکی برای نصب در محل‌هایی که وسایل نقلیه عبور و مرور دارند؛ استفاده می شود و از منهول‌های غیر ترافیکی جهت نصب در نقاطی که امکان عبور وسایل نقلیه یا بارهای سنگین وجود ندارد؛ بهره می برند. 

نکته: منهول‌های ترافیکی برای تحمل 8 تن بار متمرکز و همچنین تحمل بار جانبی خاک، طراحی و ساخته می شود. در طراحی چنین منهول‌هایی اثرات ضربه، ناشی از بارهای ترافیکی نیز در نظر گرفته شده است و ضریب افزایش بار نیز اعمال می گردد. مقدار این ضریب مطابق آیین نامه بتن ایران چیزی در حدود 3/1 می باشد. 

برای عبور کابل‌ها در بدنه‌ی این منهول‌ها بر حسب سفارش مشتری تعدادی سوراخ یا ترمیناتور با قطر سفارشی تعبیه می‌گردد. البته به صورت پیش فرض در هر وجه منهول، دو سوراخ با قطر 110 میلی‌متر وجود دارد. 

مطلب مرتبط: طراحی تیر چراغ برق

معمولا از تمامی این سوراخ‌ها کابل عبور داده نمی شود؛ به همین دلیل کلیه سوراخ‌ها در بدنه توسط یک درپوش پی وی سی (PVC) پوشانده می شود. به این ترتیب متناسب با تعداد کابل‌های عبوری تنها تعدادی از سوراخ‌ها که مورد نیاز هستند، باز شده و مورد استفاده قرار می گیرند. 

در منهول‌هایی که کف‌دار هستند برای خروج آب‌های ورودی به منهول یک سوراخ در کف با قطر 50 تا 110 میلی متر تعبیه می گردد؛ این سوراخ از تجمع آب و مایعات در کف جلوگیری کرده و از بروز خسارات ناشی از وجود آب جلوگیری می کند. 

روش بارگیری منهول

به منظور امکان بارگیری منهول از دو روش استفاده می شود: 

1. دو سوراخ در دو وجه کناری بدنه تعبیه می شود و زنجیر فولادی جرثقیل را از آن‌ها عبور می دهند. 
2. سه یا چهار عدد زنجیر فولادی دور بدنه قرار داده شده و به کمک آن‌ها منهول بارگیری، تخلیه و نصب می شود.

پیشنهاد می شود مقاله فرمول محاسبه عیار بتن و عیار بتن چیست را مطالعه کنید.

بتن مورد استفاده برای ساخت منهول با چه عیاری است؟ 

بتن استفاده شده با عیار 400 کیلوگرم بر مترمکعب است که به کمک فوق روان کننده‌ها باعث افزایش دوام بتن می شود. تمامی منهول‌ها حداقل پنج روز قبل از حمل، عمل‌آوری میشوند تا مقاومت اولیه آن‌ها جهت حمل و بارگیری بیشتر باشد. 

انواع منهول تولیداتی به طور معمول به شرح زیر است: 

• منهول آماده‌ی بتنی با درب بتنی
• منهول آماده‌ی بتنی با دریچه چدنی
• منهول آماده‌ی بتنی با دریچه کامپوزیتی
• منهول آماده‌ی بتنی با درب فلزی

همانطور که میبینید منهول‌های بتنی دارای انواع مختلفی هستند که درپوش‌های آن‌ها نیز از جنس‌های مختلفی ساخته شده است. 

همه‌ی ما در سطح شهر به یکی از منهول‌ها برخورده ایم. دریچه‌هایی که در سطح زمین وجود دارند و جهت کاربردهای مختلفی اعم از آب و فاضلاب، تلفن، برق و… استفاده می شوند. این سازه‌های پیش ساخته، در واقع برای دسترسی آسان ما به داخل کانال است که روی آن‌ها را با درپوش می‌پوشانند. 

علاوه بر منهول‌های کلاسیک که مخصوص عمق‌هایی تا 5 متر هستند و در قطرهای 1200 تا 1800 با ضخامتی بین 90 تا 115 میلی‌متر تولید می گردند، منهول‌های ویژه برای عمق‌های تا 15 متر نیز تولید و عرضه می شوند. 

کاربردها و مزایای منهول
ساخت یک منهول بتنی در محلی که مناسب باشد؛ با استفاده از شیوه‌های سنتی 40 ساعت به طول می‌انجامد؛ در عین حال کارگران را در شرایط دشواری چون وجود رطوبت بالا و کمبود اکسیژن قرار می دهد. 

پس میتوان گفت منهول‌های بتنی پیش ساخته همچون دیوار پیش ساخته بتنی، مزایای زیادی به نسبت نوع سنتی خود دارند. به این دلیل که ایمن تر، سریع‌تر و با کیفیت‌تر هستند. نصب آن‌ها نیز ارزان بوده، درصد نفوذ آب در آن‌ها تقریبا صفر بوده، ضایعات کمتری دارند و تاثیرات کربنی کمی نیز از خود به جا می‌گذارند. 

در حقیقت نوع پیش‌ساخته‌ی این سازه، زمانی در حدود یک ساعت احتیاج دارد تا ساخته شود.

پس میتوان به صورت کلی مزایای منهول‌ها را این چنین بیان کرد: 

• یکی‌سازی فاضلاب چندین واحد آپارتمانی در یک مسیر خروجی 
• منهول‌های کوچک می توانند در فاضلاب‌های خانگی مورد استفاده قرار گیرند 
• نصب سریع و آسان 
• هزینه‌ی کمتر به علت داشتن اتصالات کمتر 
• امکان بازدید دوره‌ای و جلوگیری از خسارت با استفاده از درب تعبیه شده در سازه‌ی منهول 
• جمع آوری آب‌های سطحی

منهول‌ها با توجه به کاربرد و محل مورد استفاده به دو دسته تقسیم می شوند: 

1. منهول‌هایی با قطر کم، مورد استفاده در خطوط فرعی
2. منهول با قطرهای بالا در خطوط اصلی شبکه

استفاده از منهول‌هایی با قطر کم مورد استفاده در خطوط فرعی شبکه به دلایل زیر است: 

• دارای قطر کم می‌باشد. 
• دبی جریان کم است. 
• تعداد لوله‌های وارده نامشخص است و احتمالا تعداد آن‌ها زیاد خواهد بود. 

به کار بردن منهول با قطرهای بالا در خطوط اصلی شبکه به دلایل زیر است: 

• در خطوط اصلی که به عنوان خطوط انتقال در نظر گرفته می شوند؛ قطر لوله‌ها زیاد است. 
• دبی جریان بالا است. 
• تعداد لوله‌ها در اکثر موارد یکی و یا خیلی کم است.

بنابراین به طور کلی منهول‌های بتنی را از نظر مواد اولیه‌ی ساخت به شکل زیر خلاصه می کنیم: 

• منهول‌های بتنی پیش‌ساخته
• منهول‌های بتنی ساخت‌درجا

در این مقاله سعی شد در مورد منهول بتی، به زبان ساده توضیحاتی داده شود.

امید است این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد.