عیار بتن چیست و چگونه آن را محاسبه می کنند؟

قبل از اینکه بخواهیم مطالبی را در مورد عیار بتن فونداسیون، عیار بتن سقف و یا عیار بتن‌مگر و ... بنویسیم بهتر است ابتدا بنویسیم بتن چیست؟ عیار بتن چیست و چگونه آن را محاسبه می کنیم؟ پس در این مقاله ما تعریفی از بتن و عیار بتن را ارائه می کنیم و روش محاسبه عیار بتن را توضیح خواهیم داد.

بتن چیست؟

بتن ماده ای است که از ترکیب سیمان، ماسه و شن با آب بدست می آید که پس از گذشت مدت زمانی شروع به سفت شدن می کند. با تغییر نسبت ترکیب آب و سیمان و شن و ماسه، مقاومت و به دنبال آن کارایی بتن را عوض می کنند. مقدار آبی که برای ساخت بتن استفاده می شود را با نسبت وزن آب با سیمان (W/C) تعیین می کنند. اگر بتن به خوبی متراکم شده باشد؛ هرچه مقدار آب مصرفی کمتر باشد، بتن مقاومت بیشتری دارد.

عیار بتن چیست؟

مقدار سیمانی (بر حسب کیلوگرم) که در واحد حجم بتن (متر مکعب) مصرف می شود را عیار بتن می گویند. با توجه به توضیحاتی که در قسمت تعریف بتن ارائه شد؛ هرچه سیمان مصرفی بیشتر باشد؛ مقاومت بتن نیز افزایش می یابد. در نتیجه عیار بتن با مقاومت نهایی آن رابطه مستقیمی دارد. ولی این افزایش مقدار سیمان، آستانه معینی دارد. اینگونه نیست که با افزایش مقدار زیاد سیمان، مقاومت بتن بی نهایت شود. به همین علت با توجه به رابطه تئوری - تجربی که وجود دارد مقدار سیمان مصرفی را با توجه به مقاومتی که مورد نیاز است اندازه می‌گیرند. در مجموع با تمام توضیحاتی که در بالا ارائه شد بتن را برحسب عیار سیمانی که مصرف می شود، نام‌گذاری می کنند. اگر به طور واضح‌تر بخواهیم در مورد معیاری که عیار بتن با آن سنجیده می شود صحبت کنیم باید یک مثال از آن ذکر کنیم. همانطور که گفتیم با ترکیب سیمان، ماسه، شن و آب، بتن بدست می آید. تمام این مواد در کنار هم حجم بتن را تشکیل می دهند. اگر نسبت سیمان مصرف شده و حجم همه این مواد در کنار هم عددی معادل با 300 به دست آمد، بتن مورد نظر را بتنی با عیار 300 معرفی می کنند.

پیشنهاد مرتبط: منهول بتنی چیست؟

چرایی استفاده از بتن هایی با عیار متفاوت برای ساخت و ساز

استفاده از بتن هایی با عیارهای متفاوت یکی از فاکتورهای اساسی در ساخت و ساز بتن است. عیار بتنی که برای بتن ریزی سقف، بتن ریزی فونداسیون و یا بتن‌ریزی کف استفاده می شود، متفاوت است؛ چرا که هرکدام  نیاز به بتنی با مقاومت خاص خود را دارند. این تفاوت هم شامل اندازه ماسه و سنگ‌ها، هم شامل مقدار سیمان مصرفی و هم شامل میزان آب اضافه شده است. در مجموع اگر بخواهیم موارد استفاده از فاکتور بتن (عیار بتن) را دسته بندی کنیم به صورت زیر دسته بندی می شود:

1) استفاده از فاکتور بتن (عیار بتن) برای تعیین استحکام

سیمان ماده ای است که استحکام بتن را تعیین می کند به گونه‌ای که بدون وجود سیمان امکان چسبیدن ماسه سنگ‌ها و شن و در نتیجه بتنی وجود ندارد.

2) استفاده از فاکتور بتن (عیار بتن) برای تعیین قسمت مورد استفاده

با توجه به اینکه به هر یک از قسمتهای مختلف تنش های فشاری و کششی متفاوتی وارد می شود لازم است بتن هایی که در هر یک از این قسمت ها به کار می رود استحکام فشاری و کششی متفاوتی داشته باشد، که این تفاوت با توجه به عیار بتن تعیین می شود. همانطور که در بالا ذکر شد عیار بتن استفاده شده برای بتن ریزی فونداسیون با بتن استفاده شده برای بتن ریزی سقف و بتن ریزی ستون متفاوت است.

مطلب مرتبط: طراحی تیر چراغ برق

3) استفاده از فاکتور بتن (عیار بتن) برای تعیین اینکه از چه مواد اضافی می توانیم استفاده کنیم

اگر شما اطلاعات کافی در مورد یک قسمت از بتن را داشته باشید می توانید مقدار ماده ای که می توانید به بتن اضافه کنید را تشخیص دهید چرا که افزودن مواد اضافی (مانند ضد یخ، چسب بتن، گروت ساختمانی و...) به بتن مستلزم رعایت اصول مهندسی و تحت شرایط استاندارد می باشد. در نتیجه در اینجا هم می توانید از این فاکتور به بهترین نحو استفاده کنید.

عیار بتن مصرفی در سازه ها

باتوجه به تمام توضیحاتی که در بالا ذکر شد لازم است عیار بتن مصرفی در پروژه ها توضیح داده شود. مثلا هنگامی که برای بستر خاکبرداری شده فونداسیون از «بتن‌مگر» استفاده می شود نیازی نیست از بتن با عیار بالا استفاده کرد و بتن با عیار 150 کیلوگرم در متر مکعب کافی است. برای اجرای دیوار و آجرکاری عیار بتن به 250 و برای بتن های معمولی به 350 کیلوگرم بر متر مکعب افزایش می یابد. برای نمای ساختمان هم که لازم است استحکام زیادی داشته باشد عیار بتن به 430 کیلوگرم بر متر مکعب افزایش می یابد.

پیشنهاد می شود مقاله کالورت چیست را مطالعه فرمایید

در این مقاله سعی شد؛ تا با بررسی چیسیتی انواع عیار‌ بتن، شما را با این مقوله آشنا سازیم و مسیر انتخاب بتن مناسب را برای شما هموار‌تر نماییم.

با تشکر از همراهی شما.