10 خرداد, 1401

ترمیم بتن چگونه است + نکات و افزودنی های مهم برای ترمیم بتن

تمام سازه ها چه از جنس بتن باشند یا حتی فولاد، طول عمری داشته و بعد از گذشت این میزان، دچار نقص ها و آسیب هایی می شوند. ممکن است حتی بعضی از سازه های بتنی در طول فرایند بهره برداری و نصب دچار آسیب شوند که در این صورت تعمیر و ترمیم بتن امری ضروری تلقی می‌شود.

بتن از مصالح بسیار کاربردی در امر ساختمان‌سازی است که علاوه بر هزینه های مناسبی که برای تولید دارد، دوام و استحکام مناسبی نیز داشته و به راحتی شکل قالبی که در آن ریخته می‌شود را به خود می‌گیرد.

از جمله عواملی که باعث تخریب سازه های بتنی می‌شود باید به خوردگی، اسیدهای مختلف، سولفاته شدن، واکنش های قلیایی و مشکلات اجرایی و اشتباهات مهندسان اشاره کرد که در برخی موارد اگر به موقع رسیدگی شود، می توان با ترمیم بتن از این ساختمان ها مجدد استفاده کرد.

پیشنهاد می شود مقاله دیوار پیش ساخته چیست را مطالعه فرمایید.

اغلب کارهای تعمیراتی کوچکی که روی بتن انجام می شود؛ به منظور بهبود استحکام و تامین قابلیت پذیرش ظاهر انواع بتن است و پس از اتمام مرمت باید یکنواختی تمام نقاط بتن از لحاظ رنگ و طرح ظاهری نیز با نواحی دست نخورده و مرمت نشده مقایسه شده و مطابقت داده شود.

شرایطی که هر ناحیه ی مرمت شده باید دارا باشد شامل موارد زیر است:

پیوستگی سراسری با بتن مجاور
نفوذ ناپذیری کافی جهت حفاظت استحکام سازه
عدم وجود ترک های انقباضی و ترک های ریز و موئی
داشتن مقاومت کافی در برابر عوامل مختلف محیطی چون یخبندان و گرمای شدید

ترمیم بتن به چه معناست؟

در وهله ی اول باید بدانیم تعمیر (ترمیم) به چه معناست؟ تعمیر به معنای جایگزینی یا اصلاح مصالح یا اعضای خراب‌شده و آسیب‌دیده و یا معیوب یک سازه است.

در تعریف دیگر برای تعمیر باید باید بیان داشت شیوه ای است که به طولانی تر شدن عمر مفید سازه کمک شایانی می‌کند.

در مورد ترمیم بتن نیز با انجام کارهای مرمتی، شرایطی فراهم می شود تا سازه مشخصات خود را در دوره‌ی بهره‌برداری و دوران عمر مفید خود به خوبی حفظ نماید؛ البته مرمت بتن‌های قدیمی نیازمند مطالعات و تدابیر گسترده‌تری است. در بیشتر موارد نیاز است که ناحیه‌ی آسیب دیده، از بقیه ی نواحی جدا شود؛ سپس، با سازه ای جدید و سالم جایگزین گردد.

در مورد سدهای بتنی این قضیه کاملا به شکل گسترده‌ای اجرا می شود و این نوع سازه‌ها پس از مدتی نیازمند تعویض کامل رویه هستند؛ مخصوصا سدهایی که به شیوه‌ی بتن‌پاشی یا بتن پیش‌آکنده طراحی و اجرا شده باشند.

باید توجه داشت؛ امر تعمیر بتن ها، کاری کاملا طبیعی است؛ چرا که پیشگیری بهتر از درمان است؛ این امر در کشورهای زلزله خیز مشهودتر بوده و به امری کاملا عادی بدل شده است. مقاوم سازی ساختمان‌ها کاری است که همه ساله بر انجام آن همت گماشته می‌شود.

مصالح های مورد نیاز برای ترمیم بتن

از مهم ترین عواملی که در انجام یک تعمیر درست باید مورد توجه واقع شود؛ انتخاب مصالح مناسب است.

دوام مورد نیاز، شرایط بهره برداری، طبیعت شیمیایی و الکتریکی محیط و خواص قسمت های مجاور می باید به خوبی بررسی شده و رعایت شوند.

از موادی که برای ترمیم بتن می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد به موارد زیر اشاره می نماییم و توضیحاتی در خصوص هر یک بیان می‌داریم.

مواد چسباننده

مواد چسباننده خود به سه گروه تقسیم می شوند:

مواد با پایه ی اپوکسی
مواد با پایه ی لاتکس
مواد با پایه ی سیمانی

ترکیبات اپوکسی باید منطبق با ضوابط تعیین شده استفاده شوند؛ چرا که ضریب انبساط حرارتی و مقاومت کششی بزرگ‌تر از بتن دارند و در اثر تغییرات دمایی زیاد ممکن است در اثر انقباض و سست شدن نواحی مرمت شده، سازه از هم وا برود.

همچنین رطوبت باقی مانده در زیرلایه‌ی اپوکسی در یک ناحیه‌ی ترمیمی در شرایط یخبندان، منجر به شکست نواحی اطراف و زیرین خود می‌شود.

در مورد لاتکس نیز باز هم باید استانداردهایی رعایت شود؛ ترکیبات لاتکس خود دو نوع است:

با قابلیت تعلیق محدود
بدون قابلیت تعلیق مجدد

پیشنهاد می شود مقاله بتن سنگین چیست را مطالعه نمایید.

در نوع اول برای ایجاد چسبندگی برای مدتی کوتاه (در حد چند روز مناسب است) و در مجاورت با رطوبت زیاد قابلیت استفاده ندارد. بنابراین این نوع برای کارهای سازه ای توصیه نمی شود.

در نوع دوم اما مقاومت چسبندگی بیشتر از نوع اول بوده و مانعی برای استفاده در رطوبت ندارد. در یک نگاه کلی‌تر، دوغاب سیمان یا ملات سیمان شامل ماسه ریز و مقداری سیمان می‌باشد که به شکل خمیر درآمده باشد. سال‌های طولانی است که این مورد به عنوان عامل چسباننده دو سطح به کار می رود.

سیمان پرتلند

برای تعمیر و مرمت، اغلب سیمان پرتلند مورد استفاده می‌باشد، اما برای اطمینان از استحکام کافی سازه و ناحیه ای که تعمیر شده باید سیمان اصلی استفاده شده و با سیمانی که برای ترمیم بتن استفاده می‌شود یکسان باشد.

به عنوان مثال در شرایطی که میزان خورندگی متوسط باشد؛ از سیمان تیپ 2 استفاده می شود و در شرایطی که میزان خورندگی شدیدتر باشد از سیمان تیپ 5 استفاده می شود. سیمان تیپ 3 نیز با مقاومتی کوتاه مدت برای کسب مقاومت بیشتر در کنار دیگر مواد کاربرد دارد.

در سال های اخیر انواع مختلفی از سیمان‌های زودگیر به بازار عرضه شده که باید با بررسی و تحقیق بیشتری استفاده شوند و مواد تشکیل‌دهنده ی آنها بیشتر مورد تفحص واقع شود. به عنوان مثال اگر سیمانی حاوی گچ باشد، بی شک در سطوح بیرونی و ناحیه‌هایی که رطوبت وجود دارد؛ دوام مورد نیاز را نداشته و خورده‌شدگی آنها مشکلات عدیده ای را به وجود خواهد آورد.

مطلب مرتبط: بتن سبک

آیا افزودنی ها در ترمیم بتن موثرند؟

استفاده از افزودنی‌ها در امر ترمیم بتن بلامانع است. موادی که شامل روان کننده ها، مواد حباب هوا‌زا، زورگیرهای شیمیایی، فولاد، فایبرگلاس، پلیمرهای ترکیبی و... می‌باشد.

روش های ترمیم بتن

در هر کار تعمیری، انجام یک مطالعه‌ی دقیق و جامع، در مورد عوامل به وجود آورنده‌ی تخریب، امری ضروری است. به این شکل می‌توان یک روش اصولی برای ترمیم بتن پیدا کرد.

مثلا در ترمیم بتن با تزریق مایع اپوکسی جهت مرمت ترک های حرارتی یا ترک های ناشی از اضافه بار، چنین راهکاری اثری دائمی ندارد؛ در این حالت باید تمام جوانب در نظر گرفته شده با بررسی علل وقوع حادثه، شیوه‌ای کارا تر و دائمی پیدا کرد.

همچنین باید نوع کاربری سازه را مشخص کرد تا شیوه ای که اتخاذ شده؛ کمترین اثر را روی عملکرد درست سازه داشته باشد، گاهی حتی شرایط جوی نیز در مورد راهکاری که برای مرمت در نظر گرفته شده تاثیر‌گذار است.

پیشنهاد مرتبط: ترمیم ترک بتن